Những người bạn bốn chân đáng yêu của chúng ta không chỉ là thú cưng trong gia đình mà còn đang ngày càng đóng góp những vai trò quan trọng trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, giúp các nhà khoa học khám phá những hiểu biết mới về cả thế giới động vật lẫn con người. Chủ đề “Dogs Do Their Duty for Science” (Những chú chó làm nhiệm vụ vì khoa học) đang ngày càng trở nên nổi bật với nhiều tin tức và nghiên cứu được công bố gần đây, đặc biệt là trong giai đoạn cuối năm 2024 và đầu năm 2025.
Dưới đây là một số cách nổi bật mà loài chó đang cống hiến cho khoa học:
- Đóng góp trong Nghiên cứu Y học: Chó là những mô hình tự nhiên quý giá cho nhiều bệnh lý giống với con người, đặc biệt là một số dạng ung thư. Các nghiên cứu về ung thư ở chó, ví dụ như hemangiosarcoma (một loại ung thư mạch máu), đang cung cấp những manh mối quan trọng về cơ chế bệnh và các phương pháp điều trị tiềm năng mà sau này có thể ứng dụng cho cả bệnh nhân ung thư ở người. Bên cạnh đó, các cuộc thảo luận về đạo đức trong việc sử dụng chó trong một số thử nghiệm y tế cũng cho thấy tầm quan trọng của chúng trong quá trình phát triển y sinh học, đồng thời thúc đẩy tìm kiếm các phương pháp thay thế khi có thể.
- Phát hiện bệnh tật bằng khứu giác: Khứu giác nhạy bén đáng kinh ngạc của chó đang được khai thác trong y học để phát hiện các dấu hiệu bệnh lý ở người và động vật thông qua mùi. Các nghiên cứu đang tiếp tục hoàn thiện khả năng của chó trong việc nhận diện các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) liên quan đến bệnh ung thư, tiểu đường, COVID-19 và các tình trạng sức khỏe khác. Lĩnh vực này không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn truyền cảm hứng cho việc phát triển các công nghệ phân tích hơi thở tiên tiến.
- Nghiên cứu Hành vi và Nhận thức: Chó là đối tượng lý tưởng để nghiên cứu về hành vi xã hội, khả năng học hỏi và quá trình lão hóa nhận thức ở động vật có vú. Các nhà khoa học đang tìm hiểu cách chó xử lý thông tin, cách chúng tương tác với con người và đồng loại, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi của chúng qua các giai đoạn phát triển. Nghiên cứu về nhận thức ở chó con thậm chí có thể dự đoán các đặc điểm hành vi khi chúng trưởng thành.
- Hỗ trợ Bảo tồn và Khảo sát Sinh thái: Khứu giác vượt trội của chó cũng được ứng dụng trong các nỗ lực bảo tồn. Những chú chó đánh hơi được huấn luyện để tìm kiếm và xác định vị trí của các loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng, các loài xâm lấn, hoặc mẫu vật sinh học (như phân) để phục vụ cho việc theo dõi quần thể và quản lý môi trường sống.
- Tiến bộ trong Khoa học Thú y: Nghiên cứu tập trung vào chó đang dẫn đến những tiến bộ đáng kể trong chính lĩnh vực thú y, từ các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh mới, phẫu thuật tiên tiến (bao gồm cả việc sử dụng công nghệ in 3D cho cấy ghép chỉnh hình) đến các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả hơn cho chó. Các hội thảo và diễn đàn quốc tế thường xuyên được tổ chức để chia sẻ kiến thức và thúc đẩy hợp tác nhằm cải thiện sức khỏe và phúc lợi cho chó trên toàn cầu dựa trên bằng chứng khoa học.
Nhìn chung, chó đang chứng minh giá trị to lớn của mình trong nhiều khía cạnh của nghiên cứu khoa học, từ việc cung cấp hiểu biết sâu sắc về các bệnh phức tạp đến việc hỗ trợ các nỗ lực bảo tồn quan trọng, làm nổi bật vai trò của chúng như những người bạn đồng hành không chỉ trong cuộc sống mà còn trên hành trình khám phá tri thức.
